قبله در فضا کدام طرف است؟
سازمان فضانوردی مالزی در تلاش است تا به سوال نیم قرن اخیر جهان اسلام در مورد تعیین جهت قبله در فضا پاسخ گوید.
سفینه فضا پیمای روسی سال آینده دو فضانورد مالزیایی را به فضا خواهد برد، از چهار کاندیدای این سفر در مالزی سه نفرشان مسلمان هستند که دو نفر از میان آن ها انتخاب خواهند شد.
به نوشته نیوساینتیست، این فضانوردان در هر نود دقیقه یک بار به دور زمین خواهند چرخید به این ترتیب معلوم نیست که احکام نمازهای پنج گانه آن ها در فضا چه خواهد شد. آلن گادلاس استاد الهیات دانشگاه جرجیا در آمریکا در این باره می گوید: "علمای اسلام به این فضانوردان توصیه خواهند کرد که نماز خود را بر اساس زمان معمول در زمین بخوانند." اما در این میان تکلیف قبله چه خواهد شد؟ وقتی آن ها در هر نود دقیقه یک بار به دور زمین بگردند
چطور می توانند به سمت قبله نماز بخوانند؟ گادلاس می گوید: "همین که آن ها به طرف زمین نماز بخوانند کفایت می کند." حال که تکلیف اوقات نماز و قبله معلوم شد، باید دید این فضانوردان مسلمان چگونه باید وضو بگیرند؟ امکان استفاده از آب در خلاء نیست زیرا تابع قانون جاذبه نیست. علمای اسلام ممکن است استفاده از
یک حوله خیس را جایز بدانند. حدود صد و پنجاه دانشمند، فضانورد و علمای مذهبی اخیرا در مالزی در همایشی با عنوان " اسلام و زندگی در فضا" گردهم آمدند و در این باره به بحث و بررسی پرداختند. به جا آوردن فرائض دینی در فضا در سالهای اخیر به موضوعی جالب توجه بدل شده است، اولین فضانورد اسرائیلی ایلان رامون اگرچه فردی مذهبی نبود ولی مراسم روز شنبه یهودی را در فضا به جا آورد.
والترسایپس مدیر بخش روانشناسی ناسا در مرکز فضایی جانسون می گوید که هنوز درخواست همراه بردن یک شمعدان یهودی برای ماموریت های فضایی از سوی فضانوردان یهودی را دریافت نکرده است ولی امکان اینکه بتوان لامپ الکتریکی را به جای شمع به کار برد وجود دارد. از بیست و نه فضانوردی که با سفینه های آپولو به فضا رفته اند بیست و سه نفرشان پروتستان و شش نفر بقیه کاتولیک بوده اند. با این حال شمار فضانوردان یهودی و مسلمان هنوزقابل توجه نبوده است.
کشف سیاره ای 'شبیه زمین'
کشف سیاره ای 'شبیه زمین'در فاصله 20 سال نوری منجمان سیاره ای را در خارج از منظومه شمسی ردیابی کرده اند که بیش از هر سیاره خارجی دیگری که تا به امروز کشف شده به زمین شباهت دارد؛ کره ای که امکان دارد آب بر سطح آن جاری باشد. این سیاره در مدار ستاره کم فروغی به نام "Gliese 581" که فقط 20 سال و شش ماه نوری از زمین فاصله دارد در صورت فلکی "میزان" (Libra) کشف شده است. دانشمندان این کشف را با کمک تلسکوپ 6/3 متری "اسو" (رصدخانه جنوبی اروپایی) انجام داده اند. آنها می گویند دمای ملایم سطح سیاره بدان معنی است که هرگونه آبی در آن احتمالا در حالت مایع وجود دارد و این موضوع شانس وجود حیات در آن را افزایش می دهد. استفان اودری از رصدخانه ژنو که نویسنده اصلی مقاله ای علمی در این باره است می گوید: "ما تخمین زده ایم که میانگین دمای این 'ابرزمین' چیزی میان صفر و 40 درجه سانتیگراد باشد، و بنابراین آب در آن در حالت مایع خواهد بود." "به علاوه، شعاع آن تنها باید یک و نیم برابر شعاع زمین باشد، و مدل ها پیش بینی می کند که این کره یا سنگی است - مثل زمین - یا پوشیده از اقیانوس ها." خاویر دلفوسه، از اعضای تیم محققان دانشگاه گرنوبل، افزود: "همانطور که می دانیم آب برای وجود حیات اهمیت اساسی دارد." به اعتقاد وی این سیاره ممکن است به هدف خیلی مهمی برای ماموریت های آینده فضایی جهت یافتن زندگی فرازمینی بدل شود. در اینگونه ماموریت ها تلسکوپ هایی در فضا قرار داده خواهد شد که می توانند "نشانه های" نوری گویای وجود فرآیندهای بیولوژیکی را ردیابی کنند. این رصدخانه های فضایی در پی ردیابی آثار گازهای جوی مانند متان و حتی نشانگرهای کلوروفیل، رنگدانه های گیاهان زمینی که نقشی حیاتی در فتوسنتر بازی می کنند، برخواهند آمد. ردیابی 'غیرمستقیم' این سیاره خارجی کوچکترین سیاره یافت شده تا به امروز است و ظرف تنها 13 روز یک دور کامل حول ستاره مرکزی می گردد. در اصطلاح منجمان به سیاراتی که حول سایر ستاره ها غیر از خورشید می گردند سیاره خارجی گفته می شود. فاصله این سیاره از ستاره مرکزی چهارده بار کمتر از فاصله زمین از خورشید است. با این حال با توجه به اینکه این ستاره مرکزی کوچکتر و سردتر - و در نتیجه کم فروغ تر - از خورشید است، سیاره مورد نظر در "ناحیه قابل سکونت" اطراف آن، یعنی ناحیه ای که آب می تواند در آن به صورت مایع باشد قرار دارد. منظومه گلیس 581 توسط رصدخانه جنوبی اروپایی (European Southern Observatory) در لا سیلا واقع در کویر آتاکاما شناسایی شد. پژوهشگران برای این اکتشاف، از یک ابزار بسیار حساس که می تواند تغییرات بی نهایت کوچک در شتاب یک ستاره هنگام کشیده شدن توسط نیروی گرانش سیاره ای در آن اطراف را اندازه گیری کند استفاده کردند. منجمان هنوز مجبور به توسل به این شیوه ها هستند زیرا تلسکوپ های فعلی قادر به عکس گرفتن از اجرام آسمانی خیلی دوردست و کم فروغ مانند سیارات خارجی نیستند، به ویژه اگر در نزدیکی ستاره ای درخشان قرار داشته باشند. تاکنون وجود سه سیاره در منظومه گلیس 581 استنباط شده است. به غیر از "اَبَر زمین" دو سیاره دیگر یکی 15 برابر زمین و دیگری 8 برابر زمین در این منظومه وجود دارد. کشف تازه باعث هیجان زیادی میان دانشمندان شده است. از میان 200 سیاره خارجی که تاکنون کشف شده، شمار بسیار زیادی از آنها غول های گازی از نوع مشتری هستند که دمای آنها به علت نزدیکی به خورشیدهای داغ، بسیار بالاست. الیسون بویل، مسئول بخش نجوم در موزه علوم لندن در مورد این اکتشاف گفت: "از همه سیاراتی که تاکنون در اطراف سایر ستاره ها پیدا کرده ایم، این یکی طوری به نظر می رسد که گویی حاوی مخلفات لازم برای حیات باشد." "فاصله اش از ما 20 سال نوری است یعنی به این زودی ها به آن پا نخواهیم گذاشت و باید منتظر انوع تازه فناوری های رانشی که می تواند در آینده تغییر کند باشیم. و واضح است که تلسکوپ های قدرتمندی را بر آن متمرکز خواهیم کرد تا ببینیم چه می توانیم رؤیت کنیم." "اینکه آیا جای دیگری (غیر از زمین) زندگی وجود دارد یا نه سوالی اساسی است که همه ما می پرسیم."